یارا شهیدی، بازیگر کلیشه شکن
به روز شده در      جمعه 19 شهریور 1395     -   Friday September 9 2016

بیش از دو سال است که شبکه تلویزیونی ABC آمریکا، سیتکام (سریال کمدی) «مایل به سیاه» (Black-ish) را پخش می کند که نگاهی بسیار ماهرانه به مسایل مربوط نژاد، طبقه و جنسیت در جامعه ی آمریکاست. قصه ی این سریال طنز تلویزیونی در یک خانواده ی آفریقا-آمریکایی طبقه متوسط به بالا اتفاق می افتد و به مبارزات منحصر بفرد «خانواده جانسون» و نقدی صریح و بی پرده از مقوله ی نژادپرستی در آمریکای مدرن می پردازد، بدون آنکه فقط در اینباره موعظه کند.
تبلیغات در خبرگزاری ایرانشهر
دکتر کامران یدیدی
نوشته: امیرِ رنجبر (برگرفته از متنی به قلم اَلِکس شمس):
 
شاید کمتر کسی بداند که نقش «زویی» (Zoey) دختر ارشد خانواده ی جانسون در سریال «مایل به سیاه» را دختری 16 ساله ایرانی-آمریکایی به نام «یارا سایه شهیدی» ایفا می کند. یارا شهیدی متولد شهر مینیاپولیس ایالت مینه سوتا، از پدری ایرانی (افشین شهیدی) و مادری آفریقایی-آمریکایی (کِری سالتِر شهیدی) زاده شد و از سن 4 سالگی به همراه خانواده به کالیفرنیا نقل مکان کرد. پدر یارا، افشین شهیدی، عکاس شخصی پرینس (Prince) موسیقیدان و خواننده ی مشهور پاپ آمریکا بود که به تازگی فوت کرده و در اکثر سفرها و تورهای پرینس همراه او بود. مادرش کری سالتر یک هنرپیشه است و آقای شهیدی، پدربزرگ یارا در مینیاپولیس، یک فروشگاه فرش ایرانی را اداره می کند. پسرخاله ی یارا شهیدی، خواننده ی مشهور آمریکایی سبک رَپ ، نَس ((Nas است. 
امروزه حدود پانصدهزار تا یک میلیون نفر ایرانی در ایالات متحده زندگی می کنند که شامل مهاجران نسل اول و ایرانی تباران جدیدتر هستند. در حالیکه بیشتر ایرانیان در کالیفرنیا زندگی می کنند، فقط چندهزار نفر ایرانی-آمریکایی در منطقه ی مینیاپولیس ساکن هستند. در کشور ایران جامعه ی بزرگی از ایرانیان وجود دارد که میراث دار آفریقا هستند. این ایرانیان تیره پوست، بیشتر در حاشیه ی جنوبی ایران زمین و سواحل خلیج پارس ساکنند اما اکثر مهاجران ایرانی ایالات متحده، عمدتا منشا پارسی دارند. در حالیکه هیچ آمار دقیقی از تعداد ایرانیان نسل دوم مهاجرِ دو رگه ی ایرانی-آمریکایی در دست نیست ولی می توان آنان را نیز بعنوان جامعه ی جدیدی در ایالات متحده در نظر گرفت که از اختلاط ایرانیان و سایر نژادها زاده شده اند. این جمعیت نسل دومیِ دو رگه ی ایرانی-آمریکایی از حدود دهه ی 1970 که مهاجرت ایرانیان به ایالت متحده شدت گرفت، روز به روز بیشتر می شوند و به طبع تاثیرگذارتر.
این فرزندان ایرانی-آمریکایی که میراث دار فرهنگ و تمدن والدین ایرانی و غیر ایرانی خود هستند، در فرهنگ عمومی آمریکا به ندرت در جایگاه مشخصی دیده می شوند. هنگامیکه آنان کاری انجام می دهند، اغلب تصور ناخوشایندی پیش می آید و بدترین نوع کلیشه ها و تعصبات درباره ی آنها مورد استفاده قرار می گیرد. بسیاری از فیلم های سینمایی هالیوود به بدگویی از ملل خاورمیانه و بویژه مسلمانان می پردازند و از بازیگران نامتناسبی برای ایفای نقش های داستان های رُخداده در خاورمیانه استفاده می کنند و به نوعی آنان را به تروریسم پیوند می دهند. در بهترین حالت، نقش مربوط به شخصیت های مثبت و خوشنام منطقه ی خاورمیانه در فیلم های هالیوودی مانند خدایان مصر، پیامبران و پادشاهان و یا حتی شاهزاده ی پارس، بطور انحصاری به بازیگران سفیدپوست سپرده می شود اما خوشبختانه هجوم فزاینده ای به این روند باطل در سالهای اخیر آغاز شده است.
نقش یارا شهیدی در سیتکام «مایل به سیاه» تلویزیون اِی.بی.سی، یکی از نمونه های بارز شکستن این کلیشه هاست و نقدی بسیار جدی به آنچه که گفته شد، است. اکنون یارا نه تنها یکی از چند چهره ی انگشت شمار ایرانی ظاهر شده در تلویزیون های ایالات متحده است بلکه نقشی بسیار فراتر از یک کلیشه ی کُمِدی مضحک با مضمون تروریسم یا جراحی پلاستیک برای مردم خاورمیانه دارد. اگر چه نقش یارا شهیدی در کاراکتر زویی در سریال مایل به سیاه بعنوان یک فرد خاورمیانه ای در صحنه ی داستان قرار نگرفته اما با نگاهی عمیق تر و نزدیکتر به این مجموعه ی تلویزیونی، زویی اشاراتی به ریشه ی ایرانی خود دارد. بطور مثال در اِپیزود (بخش) پانزدهم از سیزِن (فصل) دوم این سریال، زویی (یارا شهیدی) در واکنش به عدم اجازه ی پدرش برای رانندگی با خودرویی که پدر برایش خریده، به فارسی با او صحبت می کند. البته کار یارا نوعی مواجه با پیشداوری ها درباره ی بازیگران آفریقایی-آمریکایی تبار نیز است زیرا او از مادری آفریقا-آمریکایی به دنیا آمده و بخشی از این فرهنگ را هم داراست که به محرومیت های گسترده ی این قشر در فرهنگ عمومی آمریکا پیوند خورده است. یارا (زویی) با تاثیری عمیق در داستان سریال مایل به سیاه بعنوان یک زن جوان به مخاطب کمک می کند تا آگاهی اش نسبت به نژادپرستی و عدالت اجتماعی افزایش یابد. اگرچه گاهی نیز به نظر می رسد که زویی کاراکتری بی تفاوت است اما او اغلب نشان می دهد که درک و فهم پخته ای درباره ی مقوله ی نژادپرستی دارد، ساختاری که از گذشته تاکنون در جامعه ایالات متحده بحث برانگیز بوده است. 
در زندگی شخصی نیز یارا شهیدی علیرغم سن نه چندان زیادش بعنوان بانوی جوانی شجاع و پیشرو، بدون ترس به موضوعات سیاسی می پردازد، آن هم در زمانی که بسیاری از ایرانی – آمریکایی های مشهور به خاطر ترس از واکنش های شدید مخالفان، از بروز تمایلات سیاسی شان در انظار عمومی پرهیز می کنند. یارا شهیدی معمولا از حساب کاربری خود در شبکه ی اجتماعی توییتِر (Twitter) مانند یک تریبون برای اعلام مواضعش درباره ی مشکلات نژادی و نژادپرستی در آمریکا استفاده می کند. او انتقاد شدیدی از استانداردهای زیبایی اروپا محور دارد که زنان جوان رنگین پوست را مجبور به پیروی از آن می کند. برای مثال یارا در توییترش در اینباره نوشت: «جامعه ی کنونی ما، به حساب ما طراحی نشده است.» او همچنین «روز کلمبوس» (روز كشف قاره امريكا توسط كريستف كلمب ١٢ اكتبر ١٤٩٢ و در حال حاضر دومين دوشنبه ماه اكتبر هر سال اين روز را به عنوان روز كريستف كلمب ر ايالات متحده گرامي مي دارند) را بعنوان نسل کُشی بومیان آمریکا، محکوم کرد و خواستار لغو تعطیلات و جشن گرفتن این روز شده است. یارا شهیدی حامی جنبش «زندگی سیاه مهم است» (BLM) است. این جنبش کمپینی در برابر خشونت و نژادپرستی سیستماتیک بر علیه سیاهپوستان است که از سال 2013 و پس از اتفاقات متعدد کشته شدن شهروندان سیاهپوست آمریکایی بدست ماموران پلیس، در ایالات متحده شکل گرفته است.
یارا شهیدی موفق شد تا در سال 2014 بخاطر بازی در سریال تلویزیونی مایل به سیاه، جایزه ی بهترین بازیگر زن نقش مکمل در یک کمدی را از NAACP (انجمن ملی برای پیشرفت مردم رنگین پوست) دریافت کند. یارا به تازگی توسط شبکه ی رهبری زنان جوان مفتخر به کسب جایزه برای تلاش هایش در کمک به دانش آموزان محروم، شده است. او علاقمند به تحصیل و مطالعه درباره ی تاریخ است و نمرات ممتازی نیز در این زمینه بدست آورده است.
در زمانی که آفریقا-آمریکایی ها در برابر ساختار اجتماعی نژادپرستی در ایالات متحده در حال مبارزه هستند و ایرانی-آمریکایی های بسیاری در این جامعه، غرق در کلیشه های خودساخته شده اند، یارا شهیدی بعنوان یک بانوی جوان و هنرمند پیشتاز ایرانی – آمریکایی و نیز آفریقا – آمریکایی، کلیشه های موجود را در هم شکسته و آنها را به چالش کشیده است.        
 
بیشتر بخوانید.....
تبلیغات
HEIDARI SAMAN
دکتر کامران یدیدی
خبرگزاری ایرانشهر در شبکه های اجتماعی
کلیه حقوق مادی و معنوی این سایت مربوطه به خبرگزاری ایرانشهر می باشد
Iranshahr News Agency Copyright ©