هما ناطق عمر پُربار خود را صرف پژوهش و تدریس تاریخ ایران کرد که نتایج کار پر ارج او دست یافتن به زوایای تازه‌ای از تاریخ دویست ساله ایران است، زوایایی که بر پاره‌ای ناروشنایی‌های رویدادهای این دوره تاریخ روشنی افکنده و چشم انداز تازه‌ای را گشوده‌است.

هما ناطق روشنفکر و محقق آزاده و ترقی خواهی بود که کارش تنها غرقه شدن در کتاب‌ها خلاصه نمی‌شد. او در صحنه عمل هم حاضر بود و همدست مردمان، علیه استبداد ِ آزادی ستیز و فرهنگ گریزـ چه در دوره ستمشاهی و چه در برابر ارتجاع حاکم ـ می‌ایستاد.

 او باورش را به آزادی ِ بدون حصرو استثنای اندیشه و بیان و قلم، و مخالفت‌اش را با خودکامگی و استبداد درهر شکل آن، هرگز پنهان نمی‌کرد، چه در کلاس‌های درس، چه در آثار مکتوب و چه در سخنرانی‌های پر شورش در آستانه انقلاب.

 هماناطق در کانون نویسندگان ایران هم برابرجریان فشارهای عوامل یا هوادار رژیم اسلامی با بی پروایی تمام از باورها یش در دفاع آزادی قلم و علیه سانسور پای می‌فشرد.

دراواخردوره دوم فعالیت کانون که مصادف با سرکوب سال شصت بود، هم زمان با یورش سرکوبگران حکومت اسلامی به محل رسمی کانون ومصادره اسنادش، هیئت دبیران وقت برای مبارزه با سانسور و سرکوب، جلسات مخفی بر گزارمی‌کرد. هما ناطق عضو هیئت دبیران کانون، با استواری تمام دراین جلسات شرکت می‌کرد و مسئولیت‌ها و ماموریت‌های اصلی را می‌پذیرفت. درآن روز‌های سیاه کشتار و بگیر وبه بند سال شصت، نه تنها فعالین سیاسی که بسیاری از خانواده اهل قلم هم ناچار به خروج از کشور شدند.

هما ناطق در همان روزهای نخستینِ خروج اجباری از ایران، با همراهی  شماری از اعضای کانون که چون خود او به تبعید گرفتار آمده بودند، در ادامه تلاش‌هایشان در ایران، کانون نویسندگان ایران "‌در تبعید‌" را بنیان نهادند. هما ناطق با اولین اتنخابات، درهیئت سه نفره دبیران کانون به همراه زنده یاد غلامحسین ساعدی و نعمت آزرم گزین شد  و در تدوین منشور و اساسنامه کانون نقش اساسی به عهده گرفت.

کانون نویسندگان ایران "‌در تیعید‌" از خاموشی همکار ارجمند خود هما ناطق، اندوهگین است،  تلاش‌های پر ثمر او را در همه حوزه‌ها ارج می‌نهد و به وابستگان‌، به ویژه فرزندان نازنین و جامعه بزرگ اهل قلم وهمه آزادی خواهان، تسلیت می‌گوید.

بی‌گمان هما ناطق در آثار ارزنده‌اش زنده‌است و نام و یاد و یادگارهای خلاقانه پژوهشی‌اش هماره ماندگارخواهد ماند.